Stakeholder là gì? Sự khác nhau giữa Shareholder và Stakeholder

Stakeholder là gì? Stakeholder là thuật ngữ dùng để chỉ cá nhân, nhóm hoặc tổ chức có liên quan đến hoạt động kinh doanh hoặc quản lý dự án. Hiểu rõ vai trò của các bên liên quan này là điều quan trọng để có thể tương tác và làm việc với họ một cách hiệu quả nhất. Vậy, Stakeholder là gì? Đọc tiếp bài viết dưới đây để có cái nhìn rõ ràng hơn về Stakeholder là gì nhé!

1. Stakeholder là gì?

Trong tiếng Việt, "Stakeholder" được dịch là "bên liên quan", dùng để chỉ đến cá nhân hoặc nhóm người có liên quan đến doanh nghiệp hoặc dự án, có khả năng ảnh hưởng và bị ảnh hưởng bởi hoạt động của doanh nghiệp hoặc dự án đó.

2. Một số thuật ngữ liên quan đến Stakeholder là gì?

Stakeholder Analysis là gì?

Phân tích các bên liên quan (Stakeholder Analysis) là quy trình nhằm xác định những cá nhân hoặc tổ chức tham gia vào dự án và phân loại chúng theo mức độ liên quan. Quá trình này bao gồm việc đánh giá mức độ tham gia của từng bên trong dự án, các mối quan tâm của họ và tầm ảnh hưởng mà họ có. Từ những thông tin này, ta có thể xác định được cách tiếp cận và hợp tác với các bên liên quan trong suốt quá trình thực hiện dự án.

Stakeholder Engagement là gì?

Sự tương tác với các bên liên quan (Stakeholder Engagement) là quá trình mà các doanh nghiệp tương tác và thiết lập mối quan hệ với các bên liên quan đến dự án. Thông qua việc thăm dò và tìm hiểu, các doanh nghiệp có thể đạt được cái nhìn sâu sắc về nhu cầu, mong muốn, mức độ tham gia và cách mà các bên liên quan định hình mục tiêu của họ. Hơn nữa, điều này cho phép doanh nghiệp điều chỉnh chiến lược của mình để đáp ứng được những lợi ích dài hạn của tất cả các bên tham gia.

Các cấp độ của Stakeholder Engagement Assessment Matrix là gì?

Ma trận đánh giá sự tham gia của các bên liên quan bao gồm năm cấp độ chính:

• Không biết (Unaware): Hoàn toàn không có thông tin về dự án và các yếu tố liên quan.
• Kháng cự (Resistant): Có hiểu biết cơ bản về dự án nhưng có ý kiến phản đối.
• Trung lập (Neutral): Có kiến thức về dự án và không có ý kiến phản đối hoặc ủng hộ.
• Hỗ trợ (Supportive): Hiểu rõ về dự án và ủng hộ tích cực.
• Dẫn đầu (Leading): Hiểu rõ về dự án và các rủi ro tiềm ẩn, đồng thời đảm bảo vai trò lãnh đạo và thành công của dự án.

Power/ interest grid được chia thành bao nhiêu cấp độ?

Lưới quyền lực/lợi ích của các bên liên quan được phân thành 4 cấp độ:

• Quyền lực CAO, quan tâm CAO: Đòi hỏi sự quản lý cẩn thận.
• Quyền lực CAO, quan tâm THẤP: Cần duy trì sự hài lòng.
• Quyền lực THẤP, quan tâm CAO: Cần cung cấp thông tin đều đặn.
• Quyền lực THẤP, quan tâm THẤP: Cần tiến hành giám sát.

3. Stakeholder gồm những ai?

Các Stakeholder nội bộ

Các bên liên quan nội bộ là những cá nhân hoặc nhóm trực tiếp liên quan và ảnh hưởng đến dự án hoặc tổ chức. Họ thường đóng vai trò tích cực trong quá trình ra quyết định và có thể bao gồm:

• Nhân viên: Đại diện cho lực lượng lao động của tổ chức, từ cấp quản lý cao cấp đến nhân viên thời vụ. Sự thành công và ổn định của tổ chức đều ảnh hưởng đến hạnh phúc, an ninh công việc và sự hài lòng của họ.
• Người quản lý: Các nhóm quản lý đóng vai trò quan trọng trong việc chỉ đạo và điều hành dự án hoặc tổ chức. Họ chịu trách nhiệm trong việc đưa ra các quyết định chính trị, thiết lập mục tiêu và đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra một cách trơn tru.
• Cổ đông: Là những cá nhân nắm giữ cổ phần trong công ty, họ có tư cách là nhà đầu tư tài chính. Mong đợi thu nhập từ việc đầu tư của họ vào công ty và quan tâm đến việc tạo ra lợi nhuận cho các khoản đầu tư của mình.

Các Stakeholder bên ngoài

Các bên liên quan bên ngoài, mặc dù không tham gia trực tiếp vào các hoạt động hàng ngày, nhưng có thể có ảnh hưởng đáng kể đến sự thành công của dự án. Bao gồm:

• Khách hàng: Khách hàng là tâm điểm của mọi doanh nghiệp. Đáp ứng nhu cầu và mong đợi của họ là vô cùng quan trọng để xây dựng lòng trung thành và đảm bảo hoạt động kinh doanh thuận lợi.
• Nhà cung cấp: Nhà cung cấp cung cấp các nguồn lực và vật liệu cần thiết cho hoạt động của doanh nghiệp. Duy trì mối quan hệ tích cực với các nhà cung cấp đảm bảo chuỗi cung ứng liên tục và khả năng tiếp cận hàng hóa hoặc dịch vụ đáng tin cậy.
• Cơ quan chính phủ: Doanh nghiệp phải tuân thủ các luật lệ và quy định do các cơ quan chính phủ thiết lập. Sự tuân thủ là quan trọng để tránh phạt và đảm bảo hoạt động của tổ chức diễn ra một cách suôn sẻ.
• Cộng đồng địa phương: Các tổ chức hoạt động trong cộng đồng cần xem xét lợi ích và phúc lợi của cộng đồng. Sự gắn kết tích cực với cộng đồng địa phương có thể củng cố danh tiếng của công ty và tạo ra một môi trường hoạt động thuận lợi.

Các Stakeholder chính và phụ

Stakeholder cũng có thể được phân loại thành chính hoặc phụ, dựa vào mức độ ảnh hưởng và tác động trực tiếp của họ đối với dự án hoặc tổ chức:

• Các Stakeholder chính: Đây là những bên liên quan có mối quan tâm trực tiếp và quan trọng đối với sự thành công của dự án. Họ có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định và kết quả kinh doanh.
• Các Stakeholder phụ: Những bên liên quan này có lợi ích gián tiếp trong dự án. Mặc dù họ có thể không có ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định, nhưng ý kiến và hành động của họ vẫn có thể tác động đến tổ chức.

4. Shareholder và Stakeholder là gì?

Shareholder là những cổ đông của doanh nghiệp, đồng thời cũng là một loại Stakeholder, có vai trò là nhà đầu tư tài chính vào doanh nghiệp. Khoản đầu tư của họ cung cấp vốn cần thiết để doanh nghiệp hoạt động và đạt được lợi nhuận. Trong khi các bên liên quan (Stakeholder) quan tâm đến hiệu suất tổng thể của doanh nghiệp, các cổ đông lại quan tâm chủ yếu đến giá cổ phiếu và lợi tức từ đầu tư của họ vào công ty.

5. Các vấn đề thường xảy ra giữa Stakeholder là gì?

Cạnh tranh quyền lợi

Tình trạng này xảy ra không chỉ với các bên liên quan bên trong mà còn bên ngoài của công ty. Điều tương tự cũng áp dụng cho sự cạnh tranh về lợi ích giữa các bên liên quan của dự án hoặc giữa các nhân viên.

Tùy thuộc vào vị trí của mỗi cổ đông mà quyền lợi sẽ được phân phối tương ứng, đồng thời sự chênh lệch giữa quyền lợi dài hạn và ngắn hạn cũng có thể rất lớn. Tuy nhiên, việc đảm bảo sự hài hòa và đồng thuận giữa tất cả các cổ đông để đưa ra quyết định cuối cùng không bao giờ là một nhiệm vụ dễ dàng.

Cạnh tranh ý tưởng

Nếu mọi người ở cùng một vị trí hoặc vai trò, họ đều muốn kiểm soát hướng đi của con tàu để mang lại lợi ích tốt nhất cho bản thân. Điều này dẫn đến việc đề xuất nhiều chiến lược và kế hoạch khác nhau, có thể gây ra xung đột giữa các bên liên quan.

Để giải quyết những vấn đề này, các bên liên quan cần đạt được sự thống nhất về quyền và trách nhiệm của mỗi bên từ đầu. Khi mọi điều được rõ ràng, nguy cơ xảy ra tranh chấp không đáng có sau này sẽ giảm đi.

Cạnh tranh mức ảnh hưởng, chức vụ

Trong trường hợp một công ty có nhiều nhà tài trợ hoặc nhà cung cấp, thường họ mong muốn có quyền kiểm soát độc quyền đối với công ty đó. Điều này cho phép họ dễ dàng đưa ra các quyết định quan trọng. Tương tự, trong một tổ chức, nhân viên cũng có thể cạnh tranh để giành những vị trí quan trọng nhằm tăng cường danh tiếng và ảnh hưởng của họ.

6. Làm thế nào để xác định Stakeholder?

Khi xác định các bên liên quan, hãy phân loại chúng dựa trên vị trí ảnh hưởng: bên trong, bên ngoài, ở trên hoặc ở dưới. Các bên liên quan có thể bao gồm khách hàng, ban quản lý, nhóm dự án và nhiều nhóm khác.

Sau khi xác định, hãy phân tích yêu cầu, kỳ vọng, lợi ích, ảnh hưởng, kiến thức của các bên liên quan. Các bên liên quan quan trọng thường là những người ra quyết định trong dự án, vì vậy ban lãnh đạo cần ưu tiên việc giao tiếp và đáp ứng nhu cầu của họ.

Bước 1: Xác định các bên có thể trở thành bên liên quan

• Đưa ra danh sách các bên liên quan tiềm năng
• Đánh giá tác động của họ

Bước 2: Phân tích các bên liên quan

• Xác định nhu cầu, mong đợi, ảnh hưởng của từng bên liên quan
• Xác định các bên liên quan quan trọng

Bước 3: Phân loại các bên liên quan

• Ưu tiên các bên liên quan quan trọng
• Sử dụng các mô hình phân loại như lưới quyền lực/lợi ích (Power/Interest Grid)

Bước 4: Xác định chiến lược quản lý bên liên quan

• Cung cấp các phương tiện giao tiếp cho người quản lý để tương tác với các bên liên quan.

Lời kết:

Stakeholder đóng vai trò quan trọng trong việc định hình thành công của bất kỳ dự án hoặc doanh nghiệp nào. Quản lý các bên liên quan một cách hiệu quả không chỉ là việc tuân thủ các yêu cầu pháp lý, mà còn là việc xây dựng các mối quan hệ tích cực, đảm bảo tính minh bạch và tích cực giải quyết các vấn đề phát sinh. Hy vọng bài viết trên sẽ giúp bạn hiểu chi tiết hơn về Stakeholder là gì? Nếu thấy bài viết này hữu ích thì đừng quên chia sẻ ngay nhé!