Định tính và định lượng là gì? Phân biệt định tính và định lượng

Khi khám phá về nghiên cứu thị trường (Marketing Research), chắc chắn bạn đã từng nghe qua về hai khái niệm chính là "nghiên cứu định tính" và "nghiên cứu định lượng". Vậy định tính và định lượng là gì? Định tính và định lượng có gì khác nhau? Hãy cùng Megaweb tìm hiểu ngay nhé!

• Insight khách hàng là gì? Các bước xác định insight khách hàng
• 4P trong Marketing là gì? Phân tích mô hình 4P trong Marketing
• Thị trường ngách là gì? Cách xác định và lưu ý tham gia thị trường ngách là gì?

1. Định tính và định lượng là gì?

Định tính là gì?

Định tính (Qualitative Research) là một phương pháp nghiên cứu tập trung vào việc thu thập dữ liệu thông qua mô tả, hình ảnh và những trải nghiệm có thể quan sát, nghe thấy, hoặc cảm nhận được.

Phương pháp này thường được áp dụng để hiểu sâu hơn về cảm xúc, ý kiến và trải nghiệm cá nhân của người tham gia vào quá trình nghiên cứu.

Dữ liệu định tính được xem là loại dữ liệu mô tả tính chất không đo lường được của các biến hoặc yếu tố, thường được sử dụng để phân loại hoặc mô tả các thuộc tính, tính cách hoặc sự kiện.

Ví dụ về dữ liệu định tính có thể bao gồm giới tính (nam, nữ), màu sắc (đỏ, xanh, vàng), loại xe hơi (sedan, SUV, xe bán tải), hoặc tình trạng hôn nhân (đã kết hôn, độc thân, ly dị),...

Định tính đóng vai trò quan trọng bởi nó giúp chúng ta hiểu rõ các khía cạnh không đo lường của một vấn đề hoặc hiện tượng. Phương pháp này cho phép chúng ta khám phá các mô hình, sự tương tác, và những điểm đặc biệt mà không thể thấy bằng cách sử dụng số liệu. Điều này vô cùng quan trọng trong nghiên cứu khoa học khi muốn đảm bảo rằng chúng ta đã nhìn nhận toàn diện mọi khía cạnh của vấn đề.

Các phương pháp định tính bao gồm:

• Phỏng vấn: Là một phương pháp phổ biến trong nghiên cứu định tính, trong đó nghiên cứu viên đặt câu hỏi và thu thập câu trả lời từ người tham gia. Thông qua cuộc trò chuyện này, họ có thể hiểu rõ hơn về quan điểm, cảm nhận và trải nghiệm của người được phỏng vấn.
• Quan sát: Đề cập đến việc theo dõi và ghi chép những diễn biến trong một tình huống cụ thể. Nghiên cứu viên có thể quan sát biểu hiện thái độ, hành động và tương tác xã hội để hiểu sâu hơn về hành vi con người.
• Phân tích: Phương pháp này tập trung vào việc phân tích nội dung của văn bản, hình ảnh hoặc tài liệu khác. Nó giúp nghiên cứu viên hiểu rõ hơn về thông điệp và ý nghĩa trong tài liệu được nghiên cứu.

Ví dụ về nghiên cứu định tính: Trong quá trình quảng bá Giải bóng chày chuyên nghiệp nữ Nhật Bản, công ty Ferret đã tiến hành phỏng vấn người hâm mộ để tìm hiểu về những khoảnh khắc mà họ ấn tượng và cảm xúc của họ sau giải đấu.

Định lượng là gì?

Định lượng (Quantitative Research) là một phương pháp nghiên cứu dựa vào số liệu và dữ liệu đo lường cụ thể. Phương pháp này đòi hỏi nghiên cứu viên thực hiện phân tích thống kê thông qua các phần mềm xử lý dữ liệu để đưa ra các kết luận chính xác.

Dữ liệu định lượng là loại dữ liệu được biểu diễn bằng các con số hoặc số liệu cụ thể, cho phép thực hiện các phép toán số học, tính trung bình và xác định mối quan hệ toán học giữa các biến số.

Ví dụ về dữ liệu định lượng bao gồm số lượng sản phẩm bán ra, điểm số trong bài kiểm tra, thu nhập hàng năm, thời gian hoàn thành dự án, ...

Định lượng đóng vai trò quan trọng vì nó cung cấp thông tin chính xác và đáng tin cậy, giúp chúng ta dự đoán tương lai và lập kế hoạch dựa trên dữ liệu cụ thể. Phương pháp này cũng đóng một vai trò quan trọng trong quyết định về quản lý và kinh doanh.

Các phương pháp định lượng bao gồm:

• Khảo sát: là một phương pháp sử dụng bảng câu hỏi tiêu chuẩn để thu thập dữ liệu từ những người tham gia. Dữ liệu sau đó được phân tích, xử lý và thống kê. Cần lưu ý rằng phân tích định lượng đòi hỏi một số lượng lớn mẫu để có thể đưa ra đánh giá chính xác.
• Phân tích thống kê: là phương pháp mà bạn sử dụng các công cụ thống kê để phân tích dữ liệu số hóa và xác định mối quan hệ giữa các biến.

Ví dụ về nghiên cứu định lượng: Một trường đại học yêu cầu tất cả sinh viên điền bảng khảo sát đánh giá chất lượng đào tạo của trường. Kết quả phân tích cho thấy 20% sinh viên mong muốn trường cải thiện cơ sở vật chất, 10% mong muốn giảm tải chương trình học,...

2. Ưu, nhược điểm của định tính và định lượng là gì?

Khi lên kế hoạch nghiên cứu, luôn cần xem xét kỹ lưỡng ưu và nhược điểm của cả phương pháp định tính và định lượng để đảm bảo nghiên cứu đạt được kết quả đáng tin cậy và ý nghĩa.

Đối với phương pháp định tính:

• Ưu điểm: Phương pháp này cho phép phân tích vấn đề một cách tổng thể, sử dụng mô tả bằng từ ngữ hoặc hình ảnh, dễ hiểu và truyền đạt thông tin một cách hiệu quả. Đặc biệt, nó rất hữu ích trong nghiên cứu về hành vi con người và xã hội.
• Nhược điểm: Dữ liệu định tính thường không cung cấp thông tin cụ thể và chính xác như dữ liệu định lượng, gây ra sự mơ hồ trong diễn đạt và đánh giá thông tin. Ngoài ra, dữ liệu định tính không đo lường được sự biến đổi hoặc mức độ của hiện tượng một cách khách quan.

Đối với phương pháp định lượng:

• Ưu điểm: Phương pháp này cung cấp số liệu chính xác, giúp đưa ra đánh giá khách quan và quyết định dựa trên dữ liệu cụ thể. Nó thích hợp cho các lĩnh vực yêu cầu phân tích và đo lường, như khoa học tự nhiên và nghiên cứu y học.
• Nhược điểm: Dữ liệu định lượng thường gặp sai số trong quá trình thu thập và đo lường, đồng thời phương pháp này gặp nhiều khó khăn trong việc phân tích vấn đề tổng thể. Trong một số tình huống, việc quản lý và sử dụng phương pháp định lượng có thể trở nên rất phức tạp và đòi hỏi sự hiểu biết về mô hình toán học phức tạp.

3. Cách thực hiện nghiên cứu định tính và định lượng là gì?

Thực hiện một nghiên cứu định tính hoặc định lượng là một quá trình phức tạp, tuy nhiên, có một số bước quan trọng mà bạn có thể tuân theo để thực hiện nghiên cứu thành công. Dưới đây là 8 bước cơ bản:

Bước 1: Xác định mục tiêu nghiên cứu

Trước tiên, bạn cần xác định mục tiêu của nghiên cứu. Bạn muốn tìm hiểu về điều gì? Điều này sẽ giúp bạn xác định liệu bạn cần dữ liệu định tính, định lượng, hay cả hai.

Bước 2: Lập kế hoạch nghiên cứu

Xác định phạm vi nghiên cứu và lên kế hoạch về cách bạn sẽ thu thập và xử lý dữ liệu. Điều này bao gồm việc chọn phương pháp nghiên cứu, mẫu dữ liệu, và lên lịch thực hiện.

Bước 3: Thu thập dữ liệu

Dựa vào mục tiêu và kế hoạch nghiên cứu, bạn sẽ bắt đầu thu thập dữ liệu. Điều này có thể bao gồm việc tiến hành cuộc khảo sát, phỏng vấn, quan sát, hoặc thu thập tài liệu định tính.

Bước 4: Xử lý dữ liệu

Sau khi thu thập dữ liệu, bạn cần xử lý nó. Điều này có thể bao gồm việc phân tích dữ liệu định lượng bằng cách sử dụng phần mềm thống kê, hoặc tổ chức và mã hóa dữ liệu định tính.

Bước 5: Phân tích dữ liệu

Nếu bạn thực hiện nghiên cứu định lượng, bạn sẽ cần phân tích dữ liệu bằng các phương pháp thống kê như kiểm định, phân tích phương sai, hoặc hồi quy. Điều này giúp bạn rút ra kết luận từ dữ liệu số hóa.

Bước 6: Diễn đạt kết quả

Sau khi bạn có kết quả, bạn cần diễn đạt chúng một cách rõ ràng. Sử dụng biểu đồ, biểu đồ, và bảng biểu để minh họa dữ liệu của bạn. Đối với nghiên cứu định tính, bạn có thể sử dụng mô tả dựa trên từ ngữ hoặc hình ảnh.

Bước 7: Rút ra kết luận

Dựa trên kết quả của nghiên cứu, hãy rút ra các kết luận và đánh giá xem chúng có liên quan đến mục tiêu ban đầu hay không. Điều này giúp bạn đưa ra những nhận thức và hiểu rõ hơn về vấn đề nghiên cứu.

Bước 8: Báo cáo nghiên cứu

Cuối cùng, bạn cần viết báo cáo nghiên cứu dựa trên các kết quả của bạn. Bảo đảm rằng báo cáo rõ ràng, có cấu trúc và đi kèm với biểu đồ và bảng biểu để minh họa kết quả.

4. Sự khác biệt giữa phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng

Về mặt định nghĩa

Phương pháp nghiên cứu định tính là cách tiếp cận để mô tả và phân tích các đặc điểm của một nhóm người và thu thập dữ liệu bằng từ ngữ. Trong khi đó, nghiên cứu định lượng sẽ thu thập dữ liệu bằng số liệu và xử lý các mối quan hệ dưới góc độ diễn giải số liệu.

Về lý thuyết

Nghiên cứu định tính thường áp dụng phương pháp quy nạp và tạo ra lý thuyết, sử dụng các quan điểm diễn giải để giải thích các khái niệm trong quá trình nghiên cứu. Trong khi đó, nghiên cứu định lượng thường dựa vào mô hình khoa học tự nhiên và sử dụng phương pháp thực chứng để kiểm chứng lý thuyết. Phương pháp này thường được áp dụng và kiểm chứng thông qua các thực tiễn thực tế.

Phương hướng thực hiện

Trong nghiên cứu định tính, các phương pháp phổ biến bao gồm phỏng vấn sâu (bao gồm cả phỏng vấn không cấu trúc, bán cấu trúc và cấu trúc), thảo luận nhóm (bao gồm cả thảo luận tập trung và không chính thức) và quan sát tham dự. Các phương pháp này được sử dụng để thu thập dữ liệu và thực hiện nghiên cứu.

Trong khi đó, trong nghiên cứu định lượng, các phương pháp nghiên cứu thực nghiệm thông qua các biến, nghiên cứu đồng đại chéo, nghiên cứu dài hạn theo thời gian, nghiên cứu trường hợp hoặc nghiên cứu so sánh thường được sử dụng để thu thập và phân tích dữ liệu.

Cách chọn mẫu

Trong nghiên cứu định tính, việc lựa chọn mẫu thường bao gồm các phương pháp xác suất như: mẫu xác suất tự nhiên, mẫu xác suất chùm, mẫu xác suất hệ thống, mẫu phân tầng và mẫu cụm.

Trong nghiên cứu định lượng, cũng thường sử dụng các phương pháp lựa chọn mẫu dựa trên xác suất, nhưng thường giới hạn chỉ vào mẫu ngẫu nhiên đơn giản, mẫu hệ thống, mẫu phân tầng và mẫu cụm.

Cách lập bảng hỏi

Trong nghiên cứu định tính, bảng hỏi thường không cần phải sắp xếp theo thứ tự cụ thể và có thể bao gồm các câu hỏi mở, câu hỏi dài, và câu hỏi gây tranh luận.

Trong khi đó, trong nghiên cứu định lượng, bảng hỏi thường được yêu cầu phải được sắp xếp theo thứ tự nhất định và bao gồm các loại câu hỏi đóng - mở, câu hỏi được soạn sẵn, câu hỏi ngắn gọn và xúc tích, cũng như các câu hỏi không gây tranh luận.

Với việc gửi thông tin về định nghĩa, đặc điểm và sự khác biệt giữa phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng là gì, Megaweb hy vọng rằng những kiến thức này sẽ hỗ trợ bạn đọc trong quá trình thực hiện nghiên cứu, học tập và công việc hàng ngày. Chúng tôi cảm ơn sự quan tâm và theo dõi của bạn đối với bài viết này.